Ranking (od ang. rank, rząd, szereg) – zajmowanie określonej pozycji, ustalanie kolejności, zaszeregowanie na podstawie określonych kryteriów. Ostatniego czasu, rankingi stały się istotnym składnikiem określania pozycji konkurencyjnej różnych marek. Poniżej trochę więcej o rodzajach rankingów.
| Funkcje rankingów | Po co komu ranking? | Wady i zalety |
Jakie są funkcje rankingów?
Podstawową funkcją rankingów jest wykorzystanie konkretnych wyników w praktyce życia społeczno-gospodarczego. Są podstawą ocen służących rekomendacjom a ich efektem są podejmowane bardziej słuszne decyzje inwestycyjne lub zakupowe. Przynajmniej tak piszą o rankingach w literaturze fachowej, ale zazwyczaj chodzi o to by wyłowić zwycięzce w jakiejś dziedzinie. Poniżej najpopularniejsze funkcje rankingów:
- Funkcja informacyjna: baza danych o mieście, firmie lub instytucji, stanowiący zbiór informacji o nim tworzony
przez podmioty zewnętrzne, w oparciu o jednakowe i powtarzalne cechy. - Funkcja komparatywna: element pozycjonowania na tle innych uczestników, przeciwstawiania ich sobie, pokazywania różnic, dystansów ich dzielących wg przyjętych cech, mierników.
- Funkcja diagnostyczna (ewaluacyjna): forma analizy tematyki, diagnozy sytuacji, określenia słabych i mocnych stron uczestników rankingu.
- Funkcja stymulująca: bodziec do poprawy pozycji konkurencyjnej, przesłanka do zmiany strategii rozwoju, uruchomienia określonych działań dotąd nie podejmowanych lub niedostatecznie rozwijanych.
- Funkcje rankingów: narzędzie skondensowanej wiedzy na temat uczestnika, ilustrujące trendy rozwojowe i przedstawiające przyczyny stojące za jego sukcesami lub porażkami.
- Funkcja demonstracyjna (promocyjna): instrument marketingu, promocji wśród nabywców danego produktu, sposobność do przedstawiania go, w przypadku korzystnych wyników, w lepszym świetle niż konkurencyjne
marki. - Funkcja polityczna: instrument polityki europejskiej/krajowej/regionalnej. Ranga miast w sieci osadniczej, w strukturze administracyjnej.
Po co nam ranking?
Uznaje się, że rankingi powstają po to „by czytelnik odnalazł w nim jakieś wskazówki, co do potencjału danego produktu”. Więc ranking to narzędzie, którym można posługiwać się w dyskusjach o wyższości jednego podmiotu nad innym. Jednak obiektywizm w tworzeniu rankingu to rzecz podstawowa i z tym jest chyba największy kłopot. Bowiem każdy człowiek jest podatny na różnego rodzaju bodźce, które mogą wpłynąć na pozycję z konkretnym rankingu.
Komu potrzebne są rankingi?
- Politykom
- Władzom i administracji miast
- Przedsiębiorcom, inwestorom
- Mediom
- Inicjatorom i sponsorom
- Mieszkańcom
- Naukowcom i studentom
Typy rankingów
- Rankingi wszechstronne – obejmują wiele dziedzin społecznych i ekonomicznych rozwoju
miast. - Rankingi ekonomiczne – akcentujące gospodarcze parametry rozwoju takie jak produkt krajowy,
wartość eksportu produktów, zadłużenie, zatrudnienie, liczba firm transnarodowych. - Rankingi finansowo-biznesowe – oceniają kondycje finansową, atrakcyjność dla inwestorów.
- Rankingi kapitału społecznego – uwzględniające wykształcenie, jakość pracy, innowacyjność i kreatywność siły roboczej, jakość edukacji, potencjał naukowy.
- Rankingi jakości życia – analizujące parametry warunków i poziomu życia w miastach, istotne dla
mieszkańców, często opierające się na wynikach badań ankietowych. - Rankingi wizerunkowe – oceniające siłę marki, jej atrakcyjność dla odwiedzających np. dla
turystów, uczestników kongresów. - Rankingi środowiskowe, związane z oceną dostępności i jakości środowiska z realizacją idei
zrównoważonego rozwoju, z działaniami proekologicznymi, głównie energooszczędnym technologiami.
Wady i zalety rankingów
O wadach i zaletach rankingów pisaliśmy już tutaj, ale naukowcy widzą ten temat nieco inaczej. Ze względu na metodykę i niejednorodność przyjmowanych kryteriów, rankingi bywają niejednoznaczne, a ich wyniki przyjmowane są z rezerwą, a niejednokrotnie są nawet podważane. Jednak podstawowa zaleta rankingu wynika z łatwej, wręcz intuicyjnej interpretacji wyników.
Rankingi od kilku lat stały się powszechnym elementem, w pierwszym rzędzie medialnej oceny poziomu rozwoju, potencjałów i deficytów. Niezależnie od słów krytyki, popyt na rankingi jako źródło informacji o przestrzeni społeczno-gospodarczej świata, Europy i Polski nie powinien w najbliższym czasie maleć.
Bez wątpienia, rankingi wzbogacają wiedzę, rozwijają niekiedy metody badań miejskich, mogą przyczynić się do
zauważenia pracy badawczej przez szersze grono osób. Rozwijają aplikacyjną funkcję nauki i są jednym z niewielu „rynkowych produktów” stosowanych nauk przestrzennych. Eksperci uważają, że z punktu widzenia prestiżu dyscypliny i pozycji jej przedstawicieli na rynku należy rozwijać ten kierunek badań i doskonalić metodę rankingową.
| Nasze rankingi technologiczne | Nasze rankingi o zdrowiu i urodzie |